Obesità: conoscerla per contrastarla

Η Κατερίνα Μάτσι και ο Μάρκο Μπιάγκι
Τμήμα Φυσικής, Γης και Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Σιένα

Η προαγωγή της υγείας και η καταπολέμηση της παχυσαρκίας βρίσκονται στο επίκεντρο των επιστημονικών συζητήσεων και των πολιτικών δράσεων καθώς αποτελούν στοιχεία με μεγάλο αντίκτυπο στην υγεία των ανθρώπων και στο περιβάλλον. Ενώ 821 εκατομμύρια άνθρωποι λιμοκτονούσαν το 2017, 672 εκατομμύρια ήταν παχύσαρκοι, σύμφωνα με την έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) . Ενόψει των μεγαλύτερων συνθηκών ευημερίας στις βιομηχανικές χώρες, όπου η διαθεσιμότητα τροφής είναι μεγαλύτερη, στην πραγματικότητα, υπάρχει έλλειψη σωματικής δραστηριότητας που συνδέεται με καθιστική ζωή και λανθασμένη διατροφή, που χαρακτηρίζεται από την εισαγωγή υπερβολικής ποσότητας ραφιναρισμένα σάκχαρα και σπάνιες φυτικές ίνες.τροφή.

Η αντίληψη του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας συνδέεται συχνά με το μόνο αισθητικό πρόβλημα που αυτό αντιπροσωπεύει στη γενική συλλογική φαντασία, ρυθμίζοντας την πολιτισμική αντίληψη αυτής της πάθησης και τις στρατηγικές μάρκετινγκ που σχετίζονται με αυτήν για την προώθηση προϊόντων διατροφής και άλλα. Μπορούμε επίσης να βεβαιώσουμε ότι μια φυσική κατάσταση αυτού του τύπου έχει επίσης σημαντική επίδραση στην ψυχική κατάσταση του ατόμου και στη διάθεσή του, ρυθμίζοντας τη σχέση με τους άλλους και με τον εαυτό του.

Από ιατρικής και επιστημονικής άποψης γενικότερα, όμως, είναι πολύ περισσότερο : αφενός επηρεάζει αρνητικά τη ζωή του ανθρώπου προδιαθέτοντάς του σε χρόνιες ασθένειες και αφετέρου συνδέεται με προβλήματα ασφάλειας τροφίμων και υγείας ολόκληρο τον πλανήτη μας.

Τι είναι η Παχυσαρκία;

Η παχυσαρκία οφείλεται, στις περισσότερες περιπτώσεις, σε λανθασμένους τρόπους ζωής και δίαιτες : σωματική αδράνεια που σχετίζεται με δίαιτα υψηλής θερμιδικής αξίας. Το αποτέλεσμα είναι η υπερβολική συσσώρευση σωματικού λίπους . Εξαιρώντας τις παθήσεις για τις οποίες αναγνωρίζονται ενδοκρινολογικά αίτια, όπου πρέπει απαραίτητα να υιοθετηθεί η χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων, σε άλλες περιπτώσεις η διατροφή και ο τρόπος ζωής του ασθενούς λαμβάνονται σχεδόν αποκλειστικά, δεδομένου ότι πρόκειται για αναστρέψιμη κατάσταση .

Η παχυσαρκία αντιπροσωπεύει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας παγκοσμίως από τότε αυξάνεται συνεχώς τόσο στις βιομηχανικές όσο και στις πλουσιότερες χώρες, αλλά και στις φτωχότερες χώρες (διαθεσιμότητα φθηνού «junk food») και αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για την ανάπτυξη χρόνιων ασθενειών όπως π.χ. διαβήτη τύπου 2 , καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκίνο.

Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη έχει υπολογίσει ότι 382 εκατομμύρια άνθρωποι προσβλήθηκαν από διαβήτη τύπου 2 μόνο το 2013 και ο αριθμός των ασθενών αναμένεται να διπλασιαστεί το 2035. Αυτή η αύξηση αποδίδεται σε αιτίες όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη και η δυσλειτουργία των παγκρεατικών παγκρεατικών παγκρεατικών παγκρεατικών κυττάρων βήτα, που ευθύνονται για την υπεργλυκαιμία , δηλαδή το αυξημένο επίπεδο γλυκόζης στο αίμα. Στην πραγματικότητα, τα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και εξέλιξη των επιπλοκών του διαβήτη τύπου 2.

Παιδική παχυσαρκία, φαινόμενο που διαρκώς

Στην Ιταλία, την πατρίδα της μεσογειακής διατροφής, δύο στα 10 παιδιά είναι υπέρβαρα και ένα στα 10 είναι παχύσαρκο . Η παιδική παχυσαρκία είναι ένα φαινόμενο που δεν είναι μόνο αχαλίνωτο αλλά και επίμονο: περίπου το 50% των παχύσαρκων εφήβων είναι πιθανό να είναι παχύσαρκοι ακόμη και ως ενήλικες ( SIP, Italian Society of Pediatrics ).

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της παιδικής παχυσαρκίας;

Πέρα από τον υψηλό επιπολασμό και την εμμονή του φαινομένου, ανησυχία προκαλεί η επίδειξη των σωματικών και ψυχοκοινωνικών επιπλοκών που υπάρχουν ήδη στα παχύσαρκα παιδιά και οι οποίες τείνουν να επιδεινωθούν στην ενήλικη ζωή. Όλο και περισσότερα παιδιά και έφηβοι υποφέρουν από παθολογίες που προκύπτουν από παχυσαρκία άγνωστη μέχρι τώρα στην παιδική ηλικία, όπως υπέρταση, δυσλιπιδαιμία και διαβήτη τύπου 2.

Νέα δεδομένα για τις επιπλοκές της παχυσαρκίας προκύπτουν από την πρόσφατη συναίνεση SIP-SIEDP για τη διάγνωση, τη θεραπεία και την πρόληψη της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας :
Ένα παχύσαρκο παιδί στα 20 έχει υψηλό σάκχαρο στο αίμα, μια κατάσταση που ορίζεται ως προδιαβήτης, δηλαδή μια αλλαγή στο μεταβολισμό της γλυκόζης, η οποία, ωστόσο, μπορεί να υποχωρήσει.
Πάνω από το 30% των παχύσαρκων παιδιών έχουν υψηλά τριγλυκερίδια και χοληστερόλη σε σύγκριση με τις φυσιολογικές τιμές, μια κατάσταση που τα εκθέτει σε κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου και εμφάνισης αρτηριοσκλήρωσης.
Πάνω από το 30% των παχύσαρκων παιδιών έχουν συσσωρευμένο λίπος στο συκώτι, μια ξεκάθαρη κατάσταση αρχικής ηπατικής βλάβης η οποία, ωστόσο, μπορεί να εξελιχθεί και να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου.
πάνω από το 10% των παχύσαρκων παιδιών έχουν τιμές αρτηριακής πίεσης πάνω από το φυσιολογικό.

Αυτοί οι κίνδυνοι μπορούν να αντιμετωπιστούν με τον έλεγχο του βάρους, μέσω υγιεινού τρόπου ζωής και ισορροπημένης διατροφής, αλλά η έγκαιρη παρέμβαση είναι πολύ σημαντική!
Ο ρόλος του παιδιάτρου είναι υψίστης σημασίας στη συνολική στρατηγική για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας, ιδιαίτερα από προληπτική άποψη.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές στρατηγικές;

Η κατάσταση στην οποία αρχίζει κανείς να εκδηλώνει τοΗ αντίσταση στην ινσουλίνη , που δεν μπορεί ακόμη να οριστεί ως διαβήτης, είναι αυτή στην οποία Το σάκχαρο στο αίμα τείνει να σταθεροποιείται σε υψηλές τιμές (όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα νηστείας είναι πάνω από 110 mg/dl). αυτή η συνθήκη είναι η καμπανάκι συναγερμού που πρέπει να ακούγεται πολύ περισσότερο γιατί εδώ είναι ακόμα δυνατόν να επέμβουμε για να μπορέσουμε αντιστρέψτε αυτήν την ανισορροπία και είναι δυνατόν να υιοθετηθούν μέτρα ικανά να αποκαταστήσουν τον σωστό μεταβολισμό της γλυκόζης (Chao and Hirsch 2018). Η υπεργλυκαιμία, το υψηλό σωματικό βάρος, η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία συνδέονται πολύ συχνά με αυτό που ονομάζεται μεταβολικό σύνδρομο (Martyn, 2014): το πρώτο στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η διόρθωση του τρόπου ζωής.

Ο τομέας του μεταβολικού συνδρόμου λαμβάνεται επίσης όλο και περισσότερο υπόψη στον τομέα των συμπληρωμάτων διατροφής και της φυτοθεραπείας και πολλές ενδείξεις που προέρχονται από την επιστημονική βιβλιογραφία προσανατολίζονται ευνοϊκά προς το όφελος που επιτυγχάνεται με τη χρήση φυτικών προϊόντων (Governa et al., 2018). Ένα από τα σημαντικά φαρμακευτικά φυτά στη διαχείριση της υπεργλυκαιμίας, για παράδειγμα, είναι το τζίνσενγκ, οι ρίζες του Panax ginseng (CA Meyer): τα ενεργά συστατικά του, Οι ginsenosides ρυθμίζουν την απορρόφηση και τη χρήση της γλυκόζης (Luo and Luo, 2009) με έναν μηχανισμό που περιλαμβάνει επίσης τη ρύθμιση των επιπέδων κορτιζόλης, που συνδέεται κυρίως με τη γνωστή επίδραση καταπραϋντικό του στρες του φυτού.
Η αδρενεργική ενεργοποίηση των ginsenosides μπορεί να προκαλέσει μια ελαφρά αύξηση της αρτηριακής πίεσης, επομένως το ginseng δεν συνιστάται για παιδιά και άτομα με υπέρταση.
Οι μελέτες για το ginseng έχουν ανοίξει το ενδιαφέρον για τη μελέτη άλλων προσαρμογόνων για τη διατήρηση του μεταβολισμού και οι καλές συνθήκες εφαρμογής μπορούν να αποδοθούν στη rhodiola (ρίζες Rhodiola rosea L.) .

Το Rhodiola rosea L. είναι ένα είδος των αρκτικών περιοχών της Ευρώπης, της Ασίας και της Βόρειας Αμερικής. Η κύρια ένδειξη του είναι αυτή του προσαρμογόνου και χρησιμοποιείται κυρίως σε περίπτωση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων στρες.
Τα δραστικά συστατικά της ροδιόλας είναι πολυάριθμα, αλλά τα χαρακτηριστικά και τα οποία μελετήθηκαν είναι οι πολυφαινόλες σαλιδροζίτη και οι ροζαβίνες (Borgonetti et al., 2020).

Η σαλιδροσίδη είναι υπεύθυνη για την αναστολή της γλυκονεογένεσης, τη μείωση της λιπογένεσης (παραγωγή λιπώδους ιστού) και τη μείωση των φλεγμονωδών κυτοκινών εντός του λευκού λιπώδους ιστού . Επιπλέον, σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη σε αρουραίους και δημοσιεύτηκε στο Scientific Reports, επισημάνθηκε η ικανότητα της σαλιδροζίδης να αυξάνει την ανορεκτική δράση της πρωτεϊνικής ορμόνης λεπτίνης, που παράγεται από τα λιποκύτταρα, στο επίπεδο του υποθαλάμου, ενημερώνοντας τους τελευταίους ότι υπάρχει αρκετό λίπος. στον οργανισμό, έτσι ώστε, αυτή τη στιγμή, να μην είναι απαραίτητο να τραφεί περαιτέρω. (Wang et al., 2016)

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Molecules (Pomari et al., 2015), έδειξε τη λιπολυτική δράση της rhodiola , δηλαδή την ικανότητα να διαλύει και να κινητοποιεί τα λίπη, και να είναι αντιλιπογόνος , δηλαδή να αναστέλλει τη μετατροπή των προλιποκυττάρων σε λιποκύτταρα. Ο λιπώδης ιστός στην πραγματικότητα αποτελείται από λιποκύτταρα, κύτταρα με τη λειτουργία της συσσώρευσης λιπών, ενώ τα προλιποκύτταρα είναι κύτταρα που προορίζονται να γίνουν λιποκύτταρα αλλά δεν έχουν ακόμη διαφοροποιηθεί.

Η αναστολή του μετασχηματισμού των προλιποκυττάρων σε λιποκύτταρα εμποδίζει την παραγωγή νέων λιποκυττάρων, επομένως μπορεί να είναι χρήσιμη για την πρόληψη της παχυσαρκίας.

Η σαλιδροσίδη και οι ροζαβίνες δρουν επίσης με αντικαταθλιπτική δράση αυξάνοντας τα επίπεδα σεροτονίνης στον ιππόκαμπο, προκαλώντας ψυχολογική ολοκλήρωση και αποφεύγοντας την ίδια πλήρωση να προσφέρει η τροφή, βοηθώντας στη διακοπή του φαύλου συναισθηματικού κύκλου, που βασίζεται στην πάθηση της παχυσαρκίας. Εκτός από την αύξηση της σεροτονίνης, σε κατεστραμμένους ιππόκαμπους νευρώνες αρουραίων, η θεραπεία με rhodiola έδειξε μια τάση για πολλαπλασιασμό και διαφοροποίηση νευρωνικών βλαστοκυττάρων για την αποκατάσταση της βλάβης από το στρες που προκαλείται από την αύξηση της κορτιζόλης (Chen et al., 2009).

Άλλες μονοαμίνες εκτός από τη σεροτονίνη, που επηρεάζονται από τη ροδιόλα είναι η αδρεναλίνη, η ντοπαμίνη, η νοραδρεναλίνη για τις οποίες η αποδόμησή τους αναστέλλεται με επακόλουθη αύξηση αυτών των μορίων: το αποτέλεσμα είναι να αυξηθεί ο γενικός μεταβολισμός του οργανισμού και η απόδοση και η πνευματική συγκέντρωση (Zhuang et al. ., 2019).

Η Rhodiola rosea που υπάρχει στο Ansirens έχει τιτλοποίηση 3% στη ροζαβίνη και 1% στη σαλιδροσίδη.

βιβλιογραφικές αναφορές